Wszyscy mamy swoje cele, od tych małych, codziennych, po te całkiem spore, których realizacja może zabrać miesiące, a nawet lata. Te ostatnie zazwyczaj stanowią nie lada wyzwanie. W jaki sposób zatem ustalać cele, aby były realizowane? Na co zwracać uwagę, aby praca nad nimi sprawiała przyjemność, a nie zabierała energię i zdrowie? Dobrze sformułowany cel to połowa sukcesu!
Czy Twój cel jest zależny od Ciebie?
Czy koncentrujesz się na tym, czego nie chcesz czy na tym czego chcesz?
Czy Twój cel jest ważny i znaczący dla Ciebie?
Czy Twój cel jest celem SMART?
Czy wiesz po czym poznasz, że osiągasz swój cel?
Nie tylko cele SMART…
Z pewnością znasz cele SMART, których zasady są popularnie stosowane w firmach i w pracy zespołów.
Reguła SMART bada czy cel jest konkretny (Specific), możliwy do zmierzenia (Measurable) – aby monitorować jego realizację, osiągalny (Achievable), realistyczny (Realistic) oraz czy ma określony termin ukończenia (Time bound).
Zarówno w rozmowach coachingowych i terapeutycznych w Podejściu Skoncentrowanym na Rozwiązaniach zwraca się uwagę na wszystkie powyższe aspekty.
Sprawdź, czy ustalając swój cel potrafisz udzielić odpowiedzi na następujące pytania:
Czy potrafię dokładnie opisać to, czego chcę?
Czy mój cel jest zrozumiały dla innych?
Według czego zmierzę swoje osiągnięcia?
Skąd będę wiedzieć, że realizuję mój cel?
Na ile jestem pewna, że ten cel jestem w stanie realizować od 1 do 10, gdzie 10 oznacza, że jestem w 100% pewna, że mi się uda, a 1, że na pewno tego nie zrobię? O jakich szczegółach mojego celu muszę pamiętać, aby go nie zgubić?
Wiele osób zwłaszcza przy celach prywatnych ma tendencję do nieokreślania czasu ukończenia. Prowadzi to do rozciągania zadań w nieskończoność i często skutkuje zaniechaniem pracy nad celem. Jeśli nie określasz terminu realizacji, to tak, jakbyś przyjęła fakt, że możesz go wcale nie zrealizować.
Warto zadać sobie następujące pytanie:
Jak to będzie, jak nie zrealizuję mojego celu?
Jeśli Twoja odpowiedź na powyższe pytanie nie jest pozytywna, natychmiast zabierz się za ustalanie terminów:
Do kiedy zrealizuję mój cel?
Na jakie etapy mogę podzielić mój cel?
Do kiedy ukończę poszczególne etapy mojego planu?
Czy koncentrujesz się na tym, czego nie chcesz, czy na tym czego chcesz?
Aby cel był dla Ciebie pozytywnym wyzwaniem musi być pozytywnie sformułowany. Z reguły dużo mówimy o tym, co nam się nie podoba i czego nie chcemy. Jeśli sformułowania typu „nie chcę tak się czuć”, „nie chcę być tak traktowana”, "nie chcę tak mało zarabiać” itp. należą do Twojego słownika, zmień je natychmiast.
Jeśli wciąż powtarzasz czego nie chcesz, albo jak Ci źle, to koncentrujesz się na niedostatku – potrzeb, energii, emocji. Ciężko wykreować NOWE, kiedy tkwisz w negatywnych emocjach.
Podobnie jak z przysłowiową szklanką do połowy pełną lub do połowy pustą. Jeśli do wszystkiego w swoim życiu podchodzisz z perspektywy ‘do połowy puste’, koncentrujesz się na niedostatku i przyciągasz więcej problemów i negatywnych sytuacji, które wywołują z kolei negatywne emocje.
Perspektywa ‘do połowy pełne’ pozwala koncentrować się na tym co już działa, na Twoich zasobach, umiejętnościach, na rozwiązaniach i co najważniejsze na działaniu (a nie narzekaniu).
Czego chcesz?
Czego potrzebujesz w danej sytuacji?
Czego chcesz zamiast problemu?
Co ma być po drugiej stronie Twoich trudności?
Czy Twój cel jest zależny od Ciebie?
Aby cel był zrealizowany musi być zależny od Ciebie. Musisz mieć wpływ na wynik końcowy.
Jeśli nawet cel jest trudny i wymaga od Ciebie znacznych nakładów pracy, nowych umiejętności, nowych kontaktów, to jest to mimo wszystko cel do osiągnięcia, bo zależy od Twoich działań. Nieważne jak to zrobisz i ile czasu to zajmie, ważne, że masz wpływ na to, co będzie się działo. Ważne są Twoje świadomie podejmowane decyzje.
Sprawdzając cel pod kątem zależności od siebie, zastanów się :
W jakim stopniu czuję od 1 do 10, że to, czego chcę jest zależne ode mnie, gdzie 1 to nie mam wpływu, a 10 – mam wpływ w 100%?
Jeśli uzyskasz wynik poniżej 6, zastanów się nad sposobami zwiększenia swojego wpływu na to, do czego chcesz dążyć.
Jakie są najlepsze sposoby na to, aby dany projekt znalazł się pod moją kontrolą?
Co warto zrobić, aby wzmocnić mój wpływ na to, co się dzieje?
Co mogę zrobić, czego nowego się dowiedzieć, kogo zapytać, poprosić o pomoc itp., aby mój cel był bardziej zależny ode mnie?
Kto powinien zakończyć pracę nad danym etapem, aby projekt wrócił pod moją kontrolę?
W jaki sposób zmiana mojego myślenia, nastawienia itp. wzmocniłaby moją kontrolę nad danym celem?
Czy Twój cel jest ważny i znaczący dla Ciebie?
Wszystkie cele wydają się ważne w momencie ich formułowania, ale tylko niektóre są naprawdę znaczące dla Ciebie. Niektóre cele mogą być bardziej związane z celami innych osób. Stąd, pozostają niezrealizowane albo ich realizacja idzie wyjątkowo opornie, pozbawiając Cię energii i chęci większego zaangażowania się.
Element ważności celu jest szczególnie istotny, gdyż buduje Twoją wewnętrzną motywację do działania i daje solidne podstawy zaangażowaniu, a bez tego ostatniego żaden cel nie zostanie zrealizowany.
Zadając sobie poniższe pytania, sprawdź, czy dany cel jest ważny i znaczący dla Ciebie.
Po co chcę osiągnąć mój cel?
Co się zmieni dla mnie, jak go osiągnę?
Dlaczego to ważne, aby tak było?
Kto jeszcze zyska na tym, kiedy ten cel zostanie zrealizowany?
Czy wiesz po czym poznasz, że osiągasz swój cel?
Piąty warunek dobrego celu to upewnienie się, czy wiesz po czym poznasz, że Twój cel jest realizowany bądź już osiągnięty. Ta zasada dotyczy całościowego spojrzenia na cel i sprawdza, czy masz jasność myślenia i klarowność swojej wizji, którą chcesz zrealizować.
Przeanalizuj pytania pomocnicze do piątej zasady:
Po czym poznam, że mój cel jest osiągnięty?
Jakie sygnały będą świadczyć o tym, że mój cel jest zrealizowany?
Co mi pokaże, że dotarłam do celu bądź jestem na dobrej drodze?
Po czym inni poznają, że mój cel został zrealizowany?
Jak będę się czuła, kiedy to osiągnę?
Dzięki czemu będę wiedzieć, że to, co osiągnęłam jest wystarczające?
I jeszcze jedno…
Na koniec warto sprawdzić, czy Twój cel jest użyteczny nie tylko dla Ciebie, ale także dla innych, np. Twoich bliskich. Często bowiem na drodze do realizacji tego, co sobie sami zaplanowaliśmy stoją relacje z bliskimi. Jeśli podświadomie czujesz, że Twój cel, albo droga do jego osiągnięcia mogłaby niekorzystnie odbić się na relacjach, jakie tworzysz z tymi, na których bardzo Ci zależy, to podświadomie będziesz sabotować swój własny cel.
Wspaniałych celów i ich skutecznej realizacji życzy 3L-Strategies.
